In 1864 werd in Haarlem het koloniaal museum opgericht. De botanicus Frederik W. Van Eeden bracht de collectie bijeen, die bestond uit allerlei wonderbaarlijke voorwerpen die Nederlanders mee namen uit de Oost. De collectie was bedoeld voor wetenschappelijk onderzoek en ‘ter lehring ende vermaeck’ van het Nederlandse publiek. Een aantal jaar later, in 1871, vond het Koloniaal Museum onderdak in de Haarlemse villa Paviljoen Welgelegen. De collectie vormde vanaf dit moment een uitgangspunt voor wetenschappelijk onderzoek naar de producten uit Nederlands-Indië. De collectie bleef maar groeien en het aantal bezoekers stijgen, hierdoor moest het Koloniaal Museum op zoek naar een nieuwe locatie. In 1910 vond in Amsterdam de oprichting van de Vereeniging Koloniaal Instituut plaats en het Koloniaal Museum sloot zich hierbij aan. Er werd een nieuw Koloniaal Instituut gebouwd op het terrein van de voormalige Oosterbegraafplaats en in 1926 verhuisde de collectie naar het nieuwe gebouw. Door de dekolonisatie werd de opdracht van het instituut verbreed. Er werd niet meer alleen de ‘Nederlandse Overzeesche gewesten’ bestudeerd, maar de tropen in brede zin. Dit bracht in 1949 een naamswijziging met zich mee, vanaf toen heette het instituut het Koninklijk instituut voor de Tropen (KIT).